Polskie firmy testują AI, ale nie są gotowe na jej strategiczne wdrożenie. Nie potrafią jej zastosować w procesach biznesowych

Polscy menedżerowie po AI sięgają chętnie – 80 proc. z nich deklaruje, że używa jej do codziennych zadań personal productivity (zadania osobiste), takich jak tworzenie tekstów (54 proc.), analiza danych (48 proc.) i raporty (30 proc.), oraz w pracy kreatywnej – wynika z badania przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia oraz TGM Research na zlecenie WEBCON na grupie łącznie 200 menedżerów z dużych przedsiębiorstw w Polsce oraz w Niemczech. Takie wykorzystanie technologii to jednak tylko doraźna pomoc w usprawnieniu podstawowych zadań. Polskie firmy nie są natomiast gotowe do strategicznego wdrożenia AI. Z deklaracji nieco ponad 30 proc. menedżerów wynika, że ich firma dopiero analizuje potrzeby i możliwości wykorzystania tej technologii. Tylko 8 proc. deklaruje, że ich firma jest gotowa do jej wdrożenia w procesach biznesowych, które generują realne korzyści finansowe.  

To jest stosunkowo mały wskaźnik, natomiast on jest zbieżny z tym, co mówi rynek. Badania niezależne też mówią o tym, że tylko 5 proc. wdrożeń AI w firmach dzisiaj przynosi realne korzyści – mówi agencji Newseria Michał Potoczek, prezes WEBCON.

Dla porównania w Niemczech 41 proc. badanych menedżerów ocenia, że ich organizacja jest gotowa do korzystania z rozwiązań sztucznej inteligencji. Tylko 2 proc. twierdzi, że ich firma w ogóle nie interesuje się AI. W Polsce ten odsetek wyniósł 40 proc.

Zachodni sąsiedzi Polski są do wdrożenia tej technologii zdecydowanie lepiej przygotowani. Dysponują do tego chociażby ukierunkowanymi strategiami, zdążyli też opracować polityki bezpieczeństwa. A to właśnie bezpieczeństwo danych i obawa o kontrolę nad nimi jest jedną z głównych barier dla wdrażania AI w polskich firmach – tak deklaruje 38 proc. ankietowanych. 23 proc. menedżerów w Polsce uważa, że ich firmy nie mają odpowiednich narzędzi ani kompetencji, aby w pełni korzystać z AI.

Tu jest wiele perspektyw. Z perspektywy zarządów, z którymi rozmawiamy, są z reguły obawy o bezpieczeństwo danych. W szczególności modele LLM-owe [duże modele językowe – red.] są z reguły deponowane na chmurze i uruchomienie ich wymaga pewnego zabezpieczenia danych, zbudowania polityk bezpieczeństwa wokół tego, co przekazujemy do modeli, w jaki sposób i w jakich procesach je wykorzystujemy. To jest pewne wyzwanie – mówi Michał Potoczek. Z drugiej strony mamy barierę kompetencyjną, czyli musimy potrafić używać narzędzi AI do generowania wartości w procesach. To wymaga innego podejścia do budowania aplikacji w firmie, do ich wdrażania, szukania efektywności kosztowej i przychodowej.

Co ciekawe, 82 proc. badanych uważa, że narzędzia AI mogą się przyczynić do lepszych wyników pracy w ich zespołach, ale co czwarty menedżer nie ma pewności co do tego, w jaki sposób sztuczna inteligencja mogłaby wesprzeć ten aspekt. Oczekiwania wobec sztucznej inteligencji są więc bardzo duże, a zdaniem ekspertów kluczowe wyzwanie polega dziś na przełożeniu go na praktykę.

Dzisiaj większość firm w Polsce ma strategię AI, czyli mówi o tym, że chce tej technologii używać i wykorzystywać ją w procesach, chce zwiększać efektywność określonych działań, chce też generować z AI nowe strumienie przychodów. Bardzo mało firm w praktyce implementuje takie reguły, które umożliwiają uzyskiwanie tych efektów. Większość typowych przedsiębiorstw bada AI gdzieś obok głównych procesów biznesowych. Bardzo dużym wyzwaniem dla firm jest przejście z etapu testowania, prototypowania i bawienia się AI do jej realnego zastosowania w procesach. I to, co my chcemy zrobić, to de facto pokazać firmom, w jaki sposób inkorporować AI w istniejące procesy i jak szybko zbudować w nich wartość dzięki AI – wyjaśnia prezes WEBCON. 

Z raportu opublikowanego w czerwcu przez NASK wynika, że 29 proc. przedstawicieli zawodów o wysokim poziomie podatności na generatywną sztuczną inteligencję wyraża obawy o to, że AI doprowadzi do redukcji zatrudnienia. Takie wątpliwości miał również co piąty pracownik, którego stanowisko nie byłoby podatne na wpływ GenAI. Zdaniem ekspertów w takim postrzeganiu sztucznej inteligencji przez pracowników główną rolę odgrywa brak edukacji na temat tych narzędzi. 

To jest pewne wyzwanie przed zarządami, żeby zbudować strategię, również w kontekście pracownika. Pokazać mu, że jednak szukamy korzyści, robimy reskilling kompetencji w firmach i budujemy pewną nową strategię, która docelowo ma poprawić efektywność, ale nie zastąpić ludzi – podsumowuje Michał Potoczek.

Raport WEBCON wskazuje, że wiele firm wciąż jednak nic nie robi, by te kompetencje pracowników podnosić. Co trzeci badany menedżer w Polsce nie odbył żadnego szkolenia ani nie otrzymał wytycznych dotyczących AI, a 8 proc. dopiero na nie czeka. 20 proc. przyznaje, że musiało się szkolić samodzielnie. Jednocześnie wśród menedżerów z Niemiec tylko co 10. nie miał żadnego szkolenia ani nie otrzymał wytycznych. 84 proc. ma już jakąś formę edukacji za sobą.